Het Meestershuis
Wijkgebouw
Informatie
Uit de begindagen van het meestershuis.
(Bron: ‘Bij de Amse Pomp’ uitgegeven door Vereniging Oud-Lunteren in oktober 2007 n.a.v. het onderzoek van redactielid Henk van den Brink)
Naar aanleiding van een restauratie en uitbreiding van het meestershuis is in de archieven gedoken om te weten te komen hoe dit pand eigenlijk tot stand gekomen is. Gelukkig zit er naast de deur van het meestershuis een eerste steen waarop het stichtingsjaar 1883 en de eerstesteenlegger E. van Schothorst vermeld staan. Genoeg aanknopingspunten dus om een kort onderzoek te beginnen.
Gemeenteraadsvergaderingen
In een gemeenteraadsvergadering gehouden op zaterdag 14 april 1883 kwam een voorstel van B&W aan de orde, waarin de slechte toestand van het oude meestershuis in Lunteren besproken werd. Dit oude meestershuis, waar hoofdonderwijzer Evert van Schothorst woonde, werd aan de ene kant begrensd door de grond rondom de Oude Kerk en aan de andere kant door de openbare school. Nu was die openbare school het jaar ervoor uitgebreid met twee nieuwe lokalen en als gevolg daarvan was het oude meestershuis min of meer in de verdrukking gekomen. Daar kwam nog bij dat het pand al jarenlang in een slechte toestand verkeerde zodat opknappen absoluut geldverspilling was. Besloten werd om een nieuwe onderwijzerswoning te bouwen en een plan en bestek te doen opmaken.
De voorgevel op de schitterende bouwtekening uit 1883.
Zeer oude opname van het schoolplein, gemaakt door de Edese fotograaf B. Bruining. Uiterst rechts is nog net een hoekje van het schoolgebouw te zien. Op de achtergrond het nieuwe meestershuis. Ervoor staat waarschijnlijk het gezin Van Schothorst met enkele hulponderwijzers. De bomenrij in het midden geeft de grens aan tussen het schoolplein en de grond die bij de oude kerk hoorde. Linksachter de bomen zijn twee hooibergen van Floor te zien. Op de voorgrond de plek waar het oude meestershuis gestaan had.
Dit plan en bestek werd ruim een maand later opnieuw in de gemeenteraad ter tafel gebracht en goedgekeurd. De bouwkosten werden geraamd op 5275 gulden. Enkele dagen later keurde ook de heer Vethake, de schoolopziener van het district Arnhem, de plannen goed en kon de bouw in principe beginnen. Vervolgens had de aanbesteding plaats en werd het werk aan de laagste inschrijver gegund voor de som van 4780 gulden, beduidend lager dan de geraamde kosten. Dat was dus een meevaller.
Aannemer Jacob de Jager
Die laagste inschrijver was de 29-jarige Jacob de Jager, de zoon van veld- wachter Teunis de Jager. Jacob was getrouwd met de smidsdochter Maria Johanna Jonker en woonde aan de Dorpsstraat op de plek waar later de familie Davelaar een kruidenierswinkeltje had. Tegenwoordig is dit Dorpsstraat 44-46. Plasmavisie en Schoenreparatie Klok hebben hier nu hun winkels.
Eerstesteenlegging
Na de aanbesteding op 21 juni kon de bouw een aanvang nemen. Het grondwerk kon beginnen en stenen werden aangevoerd. De nieuwe onderwijzerswoning werd gebouwd in de tuin achter het oude pand. (Dit is dus de oorzaak waarom het huidige meestershuis zover van de weg af staat.) Op 20 juli was men zover dat de eerste steen gelegd kon worden. Deze eer werd gegund aan het toenmalige hoofd der school: de al eerder genoemde Evert van Schothorst.
Evert van Schothorst
Evert van Schothorst was in 1873 hoofdonderwijzer in Lunteren geworden. Hij was in dat jaar getrouwd met Albarta Hopster en uit dat huwelijk waren zes kinderen geboren.
Nadat het nieuwe meestershuis op 1 november opgeleverd was, verhuisden Evert van Schothorst en zijn vrouw en kinderen naar het nieuwe pand. Ver hoefden ze niet met hun spullen te sjouwen. Alleen maar de achterdeur van het oude huis uit, en de voordeur van de nieuwe woning weer in. Enkele weken later besloot de gemeenteraad dat de oude meesterswoning gesloopt zou worden.
Ruim drie jaar zou het gezin Van Schothorst in het nieuwe meestershuis wonen. Op 1 januari 1887 werd Evert van Schothorst aangesteld als hoofd der school in Barneveld, zijn geboorteplaats. Kort voor het vertrek van het gezin Van Schothorst werd er op dinsdag 28 december, ’s morgens om 11 uur nog erfhuis gehouden bij het meestershuis. Onder andere werden er twee konijnenhokken en een kippenloop verkocht, zodat we weten wat voor huisdieren de familie Van Schothorst er op nahield.
Juffrouw Boersema, die hulponderwijzeres was, kocht twee bloementafels voor 55 cent; zodoende had ze meteen een aandenken aan Van Schothorst.
In Barneveld zou Evert van Schothorst nog hoofdonderwijzer zijn tot 1905. In 1906 overleed hij op 51-jarige leeftijd.
Verdere hoofdonderwijzers
Evert van Schothorst werd opgevolgd door Bernard Wigman, die 15 jaar lang hoofdonderwijzer bleef. In 1901 vertrok hij naar Wageningen en maakte hij plaats voor Frans Braaksma, een Fries die te Gorredijk in de gemeente Opsterland geboren was. Braaksma vertrok in 1911 naar Ede en werd opgevolgd door Jannes Scheepstra die in 1912 vanuit Hoevelaken naar Lunteren kwam. Met ingang van 11 mei 1949 werd hem ontslag verleend wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Hij overleed op 23 april 1955 op 70-jarige leeftijd. Zijn weduwe overleed op 78-jarige leeftijd op 5 juli 1965. Waarschijnlijk woonde zij tot haar overlijden nog in het meestershuis.